Transkrypcja DNA

Realizacja informacji zawartej w DNA odbywa się we wszystkich komórkach za pośrednictwem procesu transkrypcji, to jest przepisywania informacji na drugi kwas nukleinowy — RNA. Przepisywanie nie jest prostą stratą czasu i ślepym powielaniem informacji już zawartej w DNA. Etap transkrypcji zawiera niezwykle istotny element selekcji i segregacji informacji przed jej zrealizowaniem. Musimy tylko stale pamiętać o tym, że to, co i jak wybierać z zapisu w DNA, nie wynika z immanentnych cech procesu transkrypcji lub charakteru RNA, jest to również informacja lub, jeśli kto woli, program zawarty w DNA. Zaczniemy od opisu samego zjawiska transkrypcji, by móc potem lepiej zrozumieć problemy jego regulacji. Mówiąc o transkrypcji, czyli przepisywaniu informacji z DNA na RNA, trzeba od razu zaznaczyć, że chociaż podstawowe jej zasady są podobne u pro- i eukariontów, złożoność zjawisk towarzyszących transkrypcji eukariotycznej jest o wiele większa. Podczas transkrypcji DNA ulega miejscowemu rozpleceniu, a jedna z jego nici zostaje przepisana (transkrybowana) w nić RNA, przy udziale enzymu zwanego polimerazą RNA. Enzym ten działa podobnie jak polimeraza DNA, z tym jednak, że katalizuje łączenie się rybonukleotydów, a nie dezoksyrybonukleotydów. Matrycą jest oczywiście przepisywana nić DNA. Czynnik sigma pełni funkcję podjednostki rozpoznającej miejsce wiązania polimerazy do DNA. Inne czynniki białkowe związane są prawdopodobnie z terminacją transkrypcji.